Türkiye’de Pozitif Psikolojinin Eğitimde Kullanılmasına Yönelik Gereklilikler
Özet Görüntüleme: 52
/ 
PDF İndirme: 26
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14510462Anahtar Kelimeler:
Pozitif psikoloji, Eğitim, Öznel iyi oluş, Karakter güçleri, Pozitif güçlerÖzet
Öznel iyi oluş, iyimserlik, umut, pozitif güçler ve karakter güçleri gibi kavramlarla harmanlanan pozitif psikoloji, egemen psikoloji anlayışından farklı olarak bireyin problem alanlarına değil güçlü yönlerine odaklanmaktadır. Bu bağlamda pozitif psikoloji öğrenci davranışlarında veya akademik başarıda ortaya çıkan güçlü yönlere vurgu yapmaktadır. Bu çalışmada, pozitif psikolojinin eğitimde kullanımına ilişkin gerekliliklerin tartışılması ve pozitif psikolojinin pratik ve uygulanabilir çıktılarının okullarda davranış ve başarı ile ilgili alanlarda nasıl önemli değişimlere yol açacağına dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel bir yöntem benimsenmiştir. Bu çalışmada ele alınan pozitif psikolojinin eğitimde kullanılmasıyla ilgili tartışma kapsamında Millî Eğitim Bakanlığı politikaları ile ilgili dokümanlar içerik analizi ile pozitif güçler ve karakter güçleri bakımından analiz edilmiştir. Sınıf Rehberlik Programı’nda (2020) azim ve kararlılık, öğrenme aşkı, merak, umut ve iyimserlik, nezaket, sosyal zekâ, yaşam coşkusu, cesaret, tedbirlilik, affedicilik, şükran duyma, mizah gibi karakter güçlerine vurgu yapılmaktadır. MEB Psikososyal Destek Projesi’nde öz farkındalık becerisinin pozitif psikoloji alanı kapsamına girdiği tespit edilmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (2024)’nde ise pozitif psikolojinin grup düzeyinde mütevazılık, sorumluluk, tasarruf, vatanseverlik, yardımseverlik gibi alanlarına yönelik erdem-değer-eylemleri ön plana çıkartırken pozitif psikolojinin bireysel düzeyine yönelik iyi-oluş, memnuniyet, tatmin olma, umut, iyimserlik, mutluluk ve akışta kalmak gibi karakter güçlerine yer vermediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak okullarda akademik başarı yanında hayatından doyum alan, kendi benliğinin farkında ve umut sahibi bireylerin yetiştirilmesi için öğrencilerin pozitif güçlerinin desteklenmesi ve bunun da okul, sınıf ve ders temelli etkinliklerle sağlanması önerilmektedir.
Referanslar
Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., & Nolen-Hoeksema, S. (2002). Psikolojiye giriş (Y. Alogan, Çev.). Arkadaş Yayınevi.
Aydın, A. (2008). Eğitim psikolojisi. Pegem Akademi.
Aydın, A., Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2013). Eğitim yönetiminde pozitif psikoloji: Eğitimin pozitif psikolojisi. İnsan Bilimleri Dergisi, 10(1), 1470–1490.
Berg, L. B., & Lune, H. (2017). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Z. E. Özcan, Çev.). Eğitim.
Bircher, J. (2005). Towards a dynamic definition of health and disease. Med Health Care Philos. 8(3), 335–41.
Clonan, S. M., Chafouleas, S. M., McDougal, J. L., & Riley‐Tillman, T. C. (2004). Positive psychology goes to school: Are we there yet?. Psychology in the Schools, 41(1), 101-110.
https://doi.org/10.1002/pits.10142
Coffey, J. K., Wray-Lake, L., Mashek, D., & Branand, B. (2014). A multi-study examination of well being theory in college and community samples. Journal of Happiness Studies, 17(1), 187-211.
Cüceloğlu, D. (1993). İnsan ve davranışı. Remzi Kitabevi.
Demir, R., Aydoğan, M. ve Murat, M. (2022). Güçlü yönler/karakter güçleri temelli okul müdahale programı. Humanistic Perspective, 4(3), 568-588.
Dixson, D. D. (2019). Eğitim politikasına umut ve pozitifliği dahil etmek. Davranışsal ve Beyin Bilimlerinden Politika Görüşleri, 6(2), 130-137.
https://doi.org/10.1177/2372732219863137
Eades, J. M. F. (2008). Celebrating strengths: Building strengths-based schools. Capp Press.
Eryılmaz, A. (2013). Pozitif psikolojinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında gelişimsel ve önleyici hizmetler bağlamında kullanılması. The Journal of Happiness & Well-Being, 1(1), 1-22.
Forgeard, M. J. C., Jayawickreme, E., Kern, M., & Seligman, M. E. P. (2011). Doing the right thing: Measuring wellbeing for public policy. International Journal of Wellbeing, 1(1), 79-106.
Green, S., Oades, L. G., & Robinson, P. (2011). Positive education: Creating flourishing students, staff and schools. InPsych: The Bulletin of the Australian Psychological Society Ltd, 33(2), 16-17.
Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (2011). Positive psychology and educational administration: An optimistic research agenda. Educational Administration Quarterly, 47(3), 427-445.
Huebner, E. S., Gilman, R., Reschly, A. L., & Hall, R. (2009). Positive schools. S. J. Lopez, & S. J. Snyder, (Ed.), Oxford handbook of positive psychology (s. 561-568). Oxford University Press.
KIPP Public Charter Schools. (2022). 16 Şubat 2022 tarihinde https://www.kipp.org/approach/character/ adresinden edinilmiştir.
Kuzgun, Y. (1972). Kendini gerçekleştirme. Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 10, 162-172.
Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success?. Psychological Bulletin, 131(6), 803-855.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and personality. Harper & Row.
Maslow, A. H. (2001). İnsan olmanın psikolojisi (O. Gündüz, Çev.), Kuraldışı Yayıncılık.
Merriam, C. H. (2023). Studies of California Indians. Univ of California Press.
MEB (2020a). Millî Eğitim Bakanlığı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yönetmeliği. 16 Kasım 2023 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/14231603_Rehberlik_ve_Psikolojik_DanYYma_Hizmetleri_YonetmeliYi_2.pdf adresinden edinilmiştir.
MEB (2020b). Millî Eğitim Bakanlığı sınıf rehberlik programı (okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim/lise). 16 Ocak 2024 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_07/17143025_SINIF_REHBERLYK_PROGRAMI_2020.pdf adresinden edinilmiştir.
MEB (2024a). Lise öğrencilerine yönelik sosyal duygusal beceriler farkındalık programı. Özel öğretim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü. Ankara. 16 Kasım 2024 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_09/19180038_liseogrencifarkindalikprogrami.pdf adresinden edinilmiştir.
MEB (2024b). Lise öğretmenlerine yönelik broşür. 16 Kasım 2024 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_09/ 16234654_lisebrosur_ogretmen.pdf adresinden edinilmiştir.
MEB (2024c). Sosyal duygusal öğrenme becerileri kitapçığı. Özel öğretim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü. Ankara. 16 Kasım 2024 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosy alar/2024_09/16235255_sosyalduygusalogrenmebecerilerikitapcigi.pdf adresinden edinilmiştir.
MEB (2024d). Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programları ortak metni. Ankara.
Neuman, W. L. (2010). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (S. Özge, Çev.). Yayın Odası Yayınları.
Özdoğancı, A. (2019). Öğretmenlerin pozitif okul yönetimine ilişkin görüşleri ile okula karşı tutumları arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
Platt I. A., Kannangara C., Tytherleigh M., & Carson, J. (2020). The hummingbird project: A positive psychology ıntervention for secondary school students. Front. Psychol. 11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.02012
Proctor, C., Tsukayama, E., Wood, A. E., Maltby, J., Eades, J. F., & Linley, P. A. (2011). Strengths gym: The impact of a character strengths-based intervention on the life satisfaction and well-being of adolescents. The Journal of Positive Psychology, 6(5), 377-388.
Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Rogers, C. R. (1947). Some observations on the organization of personality. American Psychologist, 2, 358-368.
Rogers, C. R. (1959). A theory of therapy, personality and interpersonal relationships, as developed in the client-centered framework. S. Koch (Ed.) Psychology: A study of science (s. 184-256), McGraw Hill.
Roth, R. A., Suldo, S. M., & Ferron, J. M. (2017). Improving middle school students' subjective well-being: Efficacy of a multicomponent positive psychology intervention targeting small groups of youth. School Psychology Review, 46(1), 21-41.
Schnall, E., & Schnall, D. (2017). Positive psychology in jewish education: gratitude in the school and synagogue classroom. Religious Education, 112(2), 160-171.
Seligman, M. E. P. (1999). Positive social science. Journal of Positive Behavior Interventions, 1(3), 181- 182.
Seligman, M. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: American an introduction. Psychologist, 55(1), 5-14.
Seligman, M. E. P., Ernst, R. M., Gillham, J., Reivich, K., & Linkins, M. (2009). Positive education: Positive psychology and classroom interventions. Oxford Review of Education, 35(3), 293–311.
Seligman, M. E. (2012). Flourish: A visionary new understanding of happiness and wellbeing. Random House.
Seligman, M. (2018). PERMA and the building blocks of well-being. The Journal of Positive Psychology, 13(4), 333-335.
Shoshani, A., & Steinmetz, S. (2013). Positive psychology at school: a school-based ıntervention to promote adolescents’ mental health and well-being. Journal Of Happiness Studies, 15, 1289–1311.
Suldo, S., Savage, J., & Mercer, S. (2014). Increasing middle school students’ life satisfaction: efficacy of a positive psychology group ıntervention. Journal of Happiness Studies. 15.
Swinson, J., & Harrop, A. (2012). Positive Psychology for Teachers. Routledge.
Quinlan, D., Swain, N., Cameron, C., & Vella, B. (2014). How ‘other people matter’ in a classroom-based strengths intervention: Exploring interpersonal strategies and classroom outcomes. The Journal of Positive Psychology, 10, 1-13.
Vo, D. T., & Allen, K. A. (2022). A systematic review of school-based positive psychology interventions to foster teacher wellbeing. Teachers and Teaching, 28(8), 964–999.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Heterotopic View
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
